zondag 21 juni 2015

Stephen Hawking



Ik zie de hersenen als een computer die stopt met werken als de onderdelen het niet meer doen. Er is geen hemel of leven na de dood voor kapotte computers; dat is een sprookje voor mensen die bang zijn in het donker. We moeten de hoogste waarde van onze daden zoeken.
-Stephen Hawking-



Tijdens een recente vliegreis met de KLM naar Buenos Aires zag ik in het toestel de film:" The Theory of Everything". Een indrukwekkend verhaal over het leven van de bekende natuur- en sterrenkundige Stephen Hawking. De film is gebaseerd op de levensherinneringen van Jane Hawking gebundeld in:" Travelling to Infinity: My life with Stephen", waarin zij verhaalt over haar huwelijk met de beroemd geworden wetenschapper.
Stephen Hawking, geboren op 8 januari 1942, studeert in de jaren '60 natuurkunde aan de Universiteit van Oxford. In 1962 ging hij bij de faculteit voor toegepaste wiskunde in Cambridge werken, waar hij promotie onderzoek doet en verliefd wordt op Jane Wilde, een studente literatuur, hoewel hij atheïst is en zij christen. Maar de wereld van de intelligente Stephen stort in wanneer hij te horen krijgt dat hij aan ALS(Amyotrofische Laterale Sclerose) lijdt en nog slechts twee jaar te leven heeft. Dit weerhoudt Jane er niet van met hem te trouwen, en samen gaan ze de strijd aan met de ongeneeslijke ziekte. Ze krijgen drie kinderen. Stephen behaalt zijn doctoraat, en hoewel hij na verloop van tijd niet alleen zijn vermogen om te bewegen maar ook zijn stem verliest, slaagt hij er met de hulp van Jane en een spraakcomputer toch in om zijn baanbrekend werk voort te zetten. Jane gaat op aanraden van haar moeder om er eens uit te zijn op het zangkoor van de kerk. Ze raakt bevriend met de dirigent Jonathan, een weduwnaar, die huisvriend van het gezin wordt. Mensen vragen zich bij het derde kind af of het van Stephen of van Jonathan is; dat laatste ontkennen Jane en Jonathan verontwaardigd, hoewel ze wel verliefd op elkaar zijn. Voor Jonathan is een en ander reden te breken met het gezin.Stephen en zijn verzorgster Elaine worden verliefd op elkaar, en Stephen en Jane scheiden. Jane en Jonathan trouwen. (uit: Wikipedia: The Theory of Everything).

De reden dat ik aan deze mysterieuze man een beschouwing wijdt is het volgende: Zijn populair wetenschappelijke boeken las ik met een voldaan gevoel, omdat ik dacht te begrijpen wat deze professor in eenvoudige taal vertelde. Zoals:”A Brief History of Time”, in het Nederlands vertaald met de titel:”Het heelal, verleden en toekomst van ruimte & tijd”. Geinspireerd door dat lezen wilde ik meer van zijn ideeën weten en begon ook boeken te lezen, die duidelijk boven mijn pet gingen. Zoals het boek:”The Nature of Space and Time”, waarbij ik natuurlijk de vertaling las:”De aard van ruimte en tijd”, een serie lezingen die Hawking en Roger Penrose in 1995 gehouden hebben aan het Newton Instituut te Cambridge.Ik ben toen blijven steken bij de definitie van singulariteit: Een ruimte-tijd is singulier als hij tijdachtig of lichtgeodetisch onvolledig is maar niet ingebed kan worden in een grotere ruimte-tijd. Het begin en einde van het elementaire in een ruimte die begrenst wordt door onbegrensde mogelijkheden.Hier komen de quantumdeeltjes samen met de spiritualiteit, nee hier zijn de elementaire deeltje of golven de bouwstenen van ons bewustzijn. Een andere reden omtrent deze beschouwing is dat ik Stephan Hawking tweemaal heb mogen ontmoeten tijdens een congres in Cambridge.Eind jaren tachtig en begin jaren negentig werd er een jaarlijks congres gehouden voor internisten en cardiologen, waarbij we konden slapen op studentenkamers in het King’s College. Het beroemde college met zijn rijke geschiedenis en zijn prachtige King’s College Chapel, een prachtig gotisch bouwwerk. Beide keren dat ik hem zag, was tijdens mijn bezoek aan de Cambridge University Press Bookshop. Hij stond met zijn geavanceerde rolstoel en begeleidster te wachten voor de lift, toen ik hem de eerste maal zag. Ik liep naar hem toe en verontschuldigde mij dat ik zo brutaal was om hem aan te spreken. Ik zei hem dat het voor mij een voorrecht was om zo’n uitzonderlijke geest te ontmoeten en vertelde hem dat ik juist zijn boek: “A Brief History of Time” had gekocht. Ik vertelde hem dat ik een cardioloog was en uit Holland kwam, toen zei hij met een robotachtige stem:” Oh a docter”. Twee jaar later zag ik hem opnieuw bij dezelfde boekwinkel in Cambridge. Ik dorst hem niet opnieuw aan te spreken.Zijn rolstoel met laptop was vervangen door een geïntegreerde spraakcomputer, die regelmatig werd aangepast en in zijn rolstoel was ingebouwd, zoals ik in zijn biografie heb gelezen. In 2014 werd door Intel een nieuw systeem gepresenteerd, waardoor Hawking nog sneller en gemakkelijker kan communiceren. De nieuwe software kan woorden voorspellen, waarbij Hawking via een wangsensor zijn computer kan aansturen. De chipfabrikant deelde mede dat dit systeen ook kan functioneren met een aangepaste sensor als patiënten alleen nog met hun ogen kunnen knipperen. Het uiteindelijke doel van elektronica fabrikanten is de directe informatie overdracht via ons denken en die met een sensor de computer in een bionische relatie aanstuurt.
Ik vraag me dikwijls af hoe het moet zijn om als mens afhankelijk van anderen te moeten leven en via een oogbeweging gestuurde computer met de buitenwereld te kunnen communiceren. Je bent dan bijna puur bewustzijn en als het technisch mogelijk wordt om het denken te kunnen materialiseren in geluidsgolven of in andere vertaalbare componenten, dan zal ons onderwijssysteem zich moeten vernieuwen en zullen ingewikkelde problemen door hersenfunctiefusie kunnen worden opgelost.
Ik bewonder de levenskracht van Stephen Hawking en weet bijna zeker dat bij de meerderheid van patienten met ALS, die in een ziekenhuis worden opgenomen met longontsteking en aan de beademing kwamen, de stekker eruit zou worden getrokken, indien een chronische beademing noodzakelijk zou zijn.
Ik ben beslist niet bang in het donker, maar als ik over de kosmos nadenk en probeer te begrijpen wat het betekent dat er een onnoembare veelheid aan universa bestaan die het multiversum herbergt. Dan voel je onze menselijke nietigheid in de grootsheid van het heelal dat uit het niets is ontstaan. Ook de beangstigde droomgedachte van een zwart gat dat alles verslindt maakt dit gevoel van die nulliteit alleen maar sterker.
De boekwinkel en bibliotheek waren voor de komst van het internet de bron van informatie en het dagelijks surfen langs nieuwe paden maakt de snelheid van weten en hoe aan weten te komen een stuk gemakkelijker. De boekwinkel in Cambridge zal ik nooit vergeten, het blijft een bijzondere gedachte.
Mijn gedachten in mijn hoofd zijn gelukkig nog afgeschermd voor de buitenwereld. Ik koester ze als een vorm van ego vrijheid. Af en toe laat ik er een naar buiten los en mag dan gaan spelen met andere losgelaten gedachten.Ik zeg spelen en niet vechten. Wijsheid en macht strijden om dominantie, terwijl eenvoud en loslaten de weg naar bewust-zijn ontsluit.
Ik ben jij en jij bent mij en wij zijn een deel van allebei.

J.J.v.Verre.

Literatuur:

-Brief History of Time, Stephen Hawking, 1988,ISBN 978-0-553-10953-5.
-De aard van ruimte en tijd, Stephen Hawking& Roger Penrose,1997,ISBN 90-5333-424-6.
-The Theory of Everything,Wikipedia
-Nieuwe computer laat Stephen Hawking sneller communiceren. NU.nl/ Jeroen Kraan,2-12-2014.
-Hawking: Leven na de dood is voor mensen die bang zijn. Stephanie Engel, Trouw, de verdieping,16-5-2011.