De onzekerheidsrelatie van de Duitse fysicus Werner Heisenberg (1901-1976) is de belangrijkste pijler van de kwantummechanica. Nog sterker dan de relativiteitstheorie van Einstein (1879-1955), die onze plaats en waarneming in tijd en ruimte ter discussie stelt, brengt het onzekerheidsprincipe ons in verwarring of het wel mogelijk is om iets absoluut te kennen. De kennis die wij willen kennen beantwoordt niet aan onze verwachting van waarheid of werkelijkheid, maar berust op mogelijkheden binnen een werkelijkheid. De kwantum werkelijkheid die Heisenberg beschrijft, heeft een oneindig aantal uitdrukkingsvormen, berustend op de fundamentele kwantummechanische eigenschappen van elementaire deeltjes. Hierbij is het onmogelijk om van een deeltje exact de plaats en de impuls te meten. Hoe nauwkeuriger we de ene grootheid bepalen, des te minder weten we over de andere. Het is onmogelijk van een deeltje exact de energie te meten en de tijd waarin het deeltje deze energie heeft. De kansverdelingen van die twee grootheden hangen met elkaar samen. Als de standaard afwijking van de ene kleiner wordt, wordt die van de andere automatisch groter.
Wordt bijvoorbeeld zeer exact de plaats van een deeltje gemeten, dan zal hierdoor de impuls en dus de snelheid zeer onzeker worden. De kwantummechanica beschouwt deeltjes niet als kleiner materie bolletjes, maar meer als golven van waarschijnlijkheid. Meer nog dan de relativiteitstheorie, is de onzekerheidsrelatie een sleutel die het meerdimensionaal denken kan ontsluiten. We kunnen alleen die aspecten van de realiteit kennen waar we naar op zoek gaan. Ideeën welke we a priori afwijzen zullen voor ons onzichtbaar blijven onder een sluier van gemiste werkelijkheidszin. Net zoals de vraag belangrijker is dan het antwoord, is het zoeken naar nieuwe mogelijkheden belangrijker dan het vasthouden aan een bestaande werkelijkheid. De vraag is de mogelijkheid van een waarheid om tot expressie te komen, het antwoord is het stilstaan bij een gekozen waarheid. Wat een waarheid is hangt af van onze visie en de vragen die wij willen stellen, bewust afgeschermd van de vragen die wij niet willen stellen. We kiezen voor een waarheid die op dat moment het beste bij ons past, ontgrendeld van enige vorm van objectiviteit. We verschuilen ons achter wetenschappelijke studies en rationele verklaringen en stellen richtlijnen op waaraan ons denken en handelen zich moet conformeren. Deze wetenschappelijke mentaliteit is het leidende begrip in onze moderne samenleving. Anders denkende die zich verzetten tegen deze wetenschappelijke overheersing werden als losers beschouwd.
Moreel of ethisch relativisme is de opvatting waarbij de waarheid zelf relatief is, omdat er geen absolute maatstaven of waarheden bestaan. Morele waarden zijn alleen geldig binnen cultureel bepaalde grenzen. En zijn alleen toepasbaar binnen de context van individuele voorkeuren. In moreel relativisme bestaat er geen absoluut, concreet “goed en kwaad” en wordt elk ethisch oordeel afhankelijk van en relatief aan verschillende percepties. Dit non duale denken kan ons een beter inzicht verschaffen in onze eigen werkelijkheid. De waarheid waarin we geloven is van onszelf, de werkelijkheid welke we beleven is van ons allemaal in energetische verbondenheid. Alleen de bril waarmede we de werkelijkheid aanschouwen is gebaseerd op onze zintuiglijke waarneming die wordt gekleurd door onze eigen interpretatie. Het onzekerheidsprincipe geeft ons de mogelijkheid om te filosoferen omtrent oneindige waarheden die ons beperkte vermogen om het geheel te begrijpen, te boven gaan.
Dit beperkte bevattingsvermogen kunnen we opkrikken door opzoek te gaan naar nieuwe ideeën in ruimere kaders en ons niet te laten leiden door rationele beslissingen die conflicteren met onze spirituele intelligentie.
J.J.v.Verre.
Literatuur:
-Onzekerheidsprincipe, Wikipedia.
-Spirituele intelligentie,Danah Zohar en Ian Marshall. Kosmos-Z&K Uitgevers Utrecht,2001.
-The uncertainty principle, Stanford Encyclopedia of Philosophy,8-10-2001.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten