Kundalini is een begrip uit het hindoeïstische tantrisme dat verwijst naar een sluimerende oerkracht of levensenergie (Shakti) in het menselijk lichaam. In de klassieke traditie is Kundalini een vrouwelijke, goddelijke kracht aan de basis van de wervelkolom, in het gebied van het bekkenbodemcentrum, net onder het stuitbeen dat met een gewricht aan het heiligbeen is bevestigd in de regio van het muladhara of wortelchakra. Wanneer deze energie via ademhalingsoefeningen, yoga en meditatie wordt wakker gemaakt (ontwaakt), kan dit leiden tot een diepe spirituele transformatie en zelfs tot verlichting. Het idee van Kundalini duikt al op in de oude Hindoeteksten: de Upanishads (9e-7e eeuw v. Christus) noemen een kringsymbool kūndalin (cirkelvormig) en latere tantra’s (8e eeuw Tantrasadbhāva) beschrijven Kundalini als een ringvormige kracht. In de tantrische Shaiva- en Shakta-literatuur wordt Kundalini geïdentificeerd met de energie van de godin Parvati of Adi Parashakti. In de loop van de geschiedenis werd het begrip overgenomen in hatha-yogateksten (vanaf ca. 9e eeuw) en later ook gepopulariseerd in westerse spirituele stromingen.
In de Shaktra traditie staat de goddelijke vrouwelijke kracht (Shakti) centraal, die gezien wordt als de belichaming van de Kundalini-energie. Boeddhistische tantra’s kennen vergelijkbare energieconcepten, bijvoorbeeld de Tibetaanse tummo of kanaal Kundalini en Kundalini-achtige beelden komen ook voor in zusterdisciplines zoals de Tibetaanse yoga en qigong. In de klassieke Shaiva-Shaktra traditie wordt Kundalini beschreven als de innate intelligentie van het belichaamde bewustzijn. Een kosmische scheppingskracht in potentie die door beoefening tot expressie en bevrijding kan worden gebracht. Anders gezegd, Kundalini wordt gezien als een oer energie die niet alleen levenskracht is, maar ook een vorm van bewuste, intelligente energie. Ze is niet zomaar een kracht, maar een kracht die weet, die een soort van innerlijke wijsheid heeft en richting geeft aan spirituele ontwikkeling. Ze regelt spontane processen in het lichaam én in het bewustzijn, zoals groei, genezing en transformatie. Met belichaamt bewustzijn wordt bedoeld dat ons bewustzijn niet losstaat van het lichaam, maar juist in het lichaam woont, in de traditie vaak geassocieerd met de subtiele energiekanalen (nadis) en energiecentra (chakra’s). Het lichaam is dus niet alleen een voertuig voor bewustzijn, maar een uitdrukking ervan.
Kundalini betekent letterlijk “opgerold” in het Sanskriet en wordt vaak voorgesteld als een slang die verdrukt ligt bij de basis van de ruggengraat. Shastri Easwaran vat dit samen als “de opgerolde kracht “ die gewoonlijk bij de basis van de wervelkolom rust, als een slang opgerold.
De vraag welke ik direct op de lippen voelde komen, was de volgende: Hoe kan je dan die Kundalini energie vrijmaken? Daar is geen eenvoudig antwoord op te formuleren. Het vrijmaken van Kundalini energie is een diepgaand spiritueel proces dat vaak wordt geassocieerd met vormen van yoga en meditatieve tradities. Kundalini wordt voorgesteld als een slapende levensenergie aan de basis van de wervelkolom die, eenmaal geactiveerd, opstijgt door de chakra’s en leidt tot spiritueel ontwaken. Ik zal in het kort een aantal benaderingen bespreken welke kunnen worden toegepast om Kundalini energie bewust te activeren.
1e De Kundalini yoga, dit is een specifieke yogavorm gericht op het activeren van de Kundalini. Het combineert adembeheersing (pranayama), lichaamshoudingen (asana’s), gerichte reeksen bewegingen (kriya’s), geluidstrillingen (mantra’s) en meditatie.
2e Meditatie. Stilzitten en je concentreren op de energie aan de basis van de wervelkolom. Visualisatie waarbij je de energie omhoog ziet bewegen door de chakra’s. Mindfulness of mantra meditatie kunnen ook het bewustzijn verhogen en Kundalini geleidelijk activeren.
3e Ademhalingstechnieken (pranayama), zoals de Bhastrika ademhaling, ook wel blaasbalg ademhaling genoemd. Het is een krachtige yogische ademoefening die wordt gebruikt om energie op te wekken, het zenuwstelsel te activeren. Ga rechtop zitten in een comfortabele meditatieve houding, houd je rug recht en sluit je ogen. Begin met diepe, krachtige inademingen door de neus, waarbij je buik en borst uitzetten. Adem krachtig uit door de neus waarbij je je buik actief intrekt. Herhaal dit ritmisch, zowel de in- als uitademing zijn krachtig en snel, maar wel beheerst. Start met 10-20 ademhalingen per ronde. Je kunt 3 rondes doen met pauzes ertussen. Het stimuleert de levensenergie in het lichaam, verhoogt de zuurstoftoevoer en activeert het sympathisch zenuwstelsel. Zuivert de nadis (energiekanalen), wat in yoga termen helpt om de Kundalini vrij te maken. Verhoogt de lichaamstemperatuur en energie. Kan mentale helderheid en alertheid bevorderen. Door deze intensieve ademhaling wordt hitte en energie langs de sushumna, dit is de centrale energiebaan, omhoog geleid. Wel wordt altijd geadviseerd om deze oefening waarbij de sluimerende spirituele kracht aan de basis van wervelkolom wordt vrijgemaakt, te begeleiden door een ervaren yogaleraar.
Een andere ademhalingsoefening is de wisselende neusgat ademhaling, de Nadi Shodhana, die als doel heeft om de energiekanalen te reinigen en balans brengt tussen linker- en rechterhersenhelft. Zit rechtop in een comfortabele houding en sluit het rechter neusgat met je rechter duim, adem langzaam in via het linker neusgat. Sluit dan het linker neusgat met je ringvinger, adem uit via het rechter neusgat. Adem in via rechts, sluit, adem uit via links. Herhaal dit 5-10 minuten rustig.
Het bekkenbodem slot, Mula Bandha, welke als doel heeft om de basisenergie Kundalini te activeren. Span de spieren aan die je gebruikt om het urineren te stoppen. Houd dit een paar seconden vast en laat dan los. Doe dit herhaaldelijk, in sets van 10. Eventueel te combineren met vastgehouden inademing en meditatie. Ook de Mantra: Chant “Sat Nam” verhoogt bewustzijn en harmoniseert energie. Adem in, zeg zacht of in gedachten “Sat” (waarheid). Adem uit, zeg “Nam” (identiteit). Herhaal dit als meditatie gedurende 5-11 minuten. Focus hierbij je aandacht op je derde oog chakra of je hart. De vierde soort ademhalingsoefening is de Kat-Koe (Marjaryasana-Bitilasana), welke als doel heeft om de wervelkolom te openen en de energiestroom opgang te brengen.
Begin op hanen en knieën. Bij inademing maak een holle rug (koe). Bij uitademing bol de rug als een kat. Beweeg langzaam en voel de energie in je ruggengraat. Herhaal 10-15 ademhalingen.
De basishouding welke voor de gevorderde wordt aangeraden bij elke vorm van ademhaling en meditatie is de eenvoudige zithouding, de Sukhasana met focus op de ruggengraat. Het creëert stabiliteit en laat energie vrij omhoog stromen. Zit met gekruiste benen op een kussen of mat. Houd je rug recht, kin iets ingetrokken. Sluit je ogen en focus op het gebied bij het bekken, je wortelchakra. Visualiseer een warme energiebol aan de basis van je ruggengraat. Adem rustig en diep, 5-10 minuten.
4e De energetische healing of initiatie. Sommige mensen ervaren een spontane Kundalini ontwaking na een energetische behandeling zoals Reiki of via een tantra massage. Dit spontaan tot ontlading komen kan ook worden opgewekt door een leraar die een Kundalini initieert via aanraking of intentie (Shaktipat).
5e Levensstijl en voorbereiding. Een zuivere levensstijl, zoals gezonde voeding, weinig toxines en emotioneel evenwicht, zijn nodig om bovengenoemde ontwaking van de Kundalini energie mogelijk te maken. Hierbij kan een psychologische voorbereiding noodzakelijk zijn om emotionele blokkades los te laten, want de energie van Kundalini kan die intens versterken.
Wanneer de Kundalini energie wordt wakker gemaakt, de opgerolde slang dus, stijgt deze energie op langs het centrale energiekanaal in de wervelkolom, de sushumna en passeert daarbij de verschillende chakra’s (energiecentra). Het ultieme doel van deze opstijging is om de kruinchakra, de Sahasrara, te bereiken, boven op het hoofd. Deze chakra wordt beschouwd als de poort naar het universele bewustzijn of de kosmische energie. Wanneer de Kundalini energie daar aankomt, vindt er een versmelting plaats tussen de individuele energie (Kundalini) en de kosmische energie die via de kruinchakra binnenkomt. Dit wordt vaak beschreven als een ervaring van verlichting, eenheidsbewustzijn of samadhi, het volledig opgaan in het universele bewustzijn. In sommige tradities wordt dit ook beschreven als de vereniging van Shakti (de opgestegen Kundalini) met Shiva ( het kosmisch bewustzijn in de kruinchakra). Deze vereniging symboliseert spirituele voltooiing, zelfrealisatie of verlichting. Volgens de yoga en tantrische tradities wordt deze vereniging gezien als een zeer krachtige spirituele vervulling die diepgaande transformaties in een mens teweeg kan brengen. Beoefenaars die regelmatig deze vereniging beleven, of dat nu wordt bereikt via meditatie, ritueel, ademhalingstechnieken, energetisch werk of diepe staat van bewustzijn, kan dit leiden tot de ontwikkeling van nieuwe kwaliteiten. Zoals helder voelen (helder empathisch zijn), waarbij een verhoogde gevoeligheid voor subtiele energieën en emoties van anderen is ontstaan. Helder denken, een soort mentale helderheid welke niet alleen intellectueel is, maar ook intuïtief. Volgens sommige tradities wordt gesproken van een staat van kosmisch inzicht. Ook wordt regelmatig vermeld dat na diepe ervaringen van innerlijke vereniging, intuïtieve gaven zich vaak spontaan ontwikkelen. Ook wordt een blijvende staat van innerlijke rust en vrede beschreven en de aanwezigheid van “turȋya “, het vierde bewustzijnsniveau voorbij waken, dromen en diepe slaap. Shakti is ook de creatieve kracht van het universum. Wanneer zij zich vrij beweegt in iemand, kan dat leiden tot een overvloed aan creatieve expressie. De vereniging opent vaak het hartcentrum, waardoor een diepe, onvoorwaardelijke liefde ontstaat. Deze liefde beperkt zich niet alleen voor een persoon, maar voor al het leven in het algemeen.
Het concept van Kundalini en het ontwaken ervan komt voor in meerdere spirituele tradities, maar elk geeft er een eigen betekenis en interpretatie aan. Bij het lezen hiervan had ik niet de indruk dat er wezenlijke verschillen zijn die een aanvulling op het bovengenoemde verdient.
Een te snelle of ongecontroleerde ontwaking kan leiden tot emotionele instabiliteit, lichamelijke of mentale ongemakken (zogenaamde Kundalini syndromen), desoriëntatie of zelfs een spirituele crisis. Daarom wordt aangeraden om dit proces te begeleiden met een ervaren leraar of gids. Wees geduldig, Kundalini is geen kracht die je forceert; het is iets dat je uitnodigt met discipline, overgave en respect.
J.J.v.Verre.
2 opmerkingen:
Kan het vrijmaken van de Kundalini energie je seksleven een positieve boost geven?
Beste Johan, bedankt voor je reactie. Jazeker kan het vrijmaken van Kundalini-energie je seksleven een positieve boost geven, maar dit hangt sterk af van hoe het proces verloopt, je intentie en je balans tussen lichaam en geest. De opstijgende energie kan zorgen voor meer lichamelijke gevoeligheid, een sterker libido en een dieper gevoel van verbondenheid met je lichaam en dat van je partner. Kundalini werkt niet alleen op seksuele energie, maar op liefdevolle energie. Als het hartchakra wordt geactiveerd, kan seks veranderen in een intiemere, spirituele ervaring. In plaats van dat seks alleen lichamelijk is, kan het een vorm van energie uitwisseling worden, waarbij partners zich openen op meerdere niveaus, zowel fysiek, emotioneel en spiritueel. Kundalini gaat niet over seks, ze is een spirituele kracht die ook het seksuele domein omvat. Als je haar puur erotisch benadert, blijf je vaak in de lagere chakra's hangen en mis je de werkelijke transformatie.
Een reactie posten