Wat is meer 4 kraaien of 3 olifanten?

 

                wier hart hunkert naar licht,

                wier geest zoekt naar wijsheid,

                wier ziel door mededogen wordt bewogen

                 G.de Purucker (uit: Het Pad van Mededogen)

Het antwoord op die vraag is eenvoudig, want 4 is meer dan 3, maar qua volume zijn die drie meer dan vier. Maar als je de vraag zou herformuleren en zou vragen: Wat is waardevoller 4 kraaien of 3 olifanten is de vraag al een stuk gecompliceerder en moet je een waardeoordeel vellen over een zoogdier t.o.v. een vogel. Een kraai  noemen we slim. Hij kan puzzelen en verstopt z’n voedsel en weet het ook nog terug te vinden en onthoudt zelfs hoelang het voedsel onder de grond houdbaar blijft. Kraaien zijn sociaal, ze werken samen om voedsel te bemachtigen en lijken zich te kunnen verplaatsen in de noden van een ander. De Wipsnavelkraai is een echte puzzeloplosser. Het dier pakt met een kort stokje een langere stok om bij voedsel te kunnen komen. Of hij buigt een ijzerdraadje om tot een haak. Een olifant heeft een goed geheugen. Een waterbron waar de dieren jaren geleden waren, weten ze terug te vinden. Ze zijn erg meelevend met leden van hun eigen groep en zelfs van andere soorten. Olifanten rouwen ook na het overlijden van een soortgenoot. De kudde neemt dan echt afscheid. Een olifant gebruikt takken als gereedschap om aan verse blaadjes te komen. *                                                                                             

De intelligentie is mogelijk vergelijkbaar tussen deze twee dieren, maar bij het waardeoordeel werpt zich dan de vraag op of een zoogdier waardevoller is dan een vogel? Bij sommigen bestaat de opvatting dat een zoogdier dichter bij de mens staat en dus meer van waarde zou zijn. Genetisch gezien zijn die verschillen minder groot. Of is voor een mens de liefdevolle relatie met een dier misschien het criterium wat belangrijk wordt in deze toch wel abstracte keuze. Is een inwoner van Nederland misschien meer waard dan een Russische soldaat vechtend in Oekraïne? In een respectloze oorlog misschien wel, maar in een harmonieuze vredes situatie waarschijnlijk niet. Of vinden wij landgenoten altijd waardevoller dan vreemden? We vinden eigen familieleden belangrijker dan onbekenden. Het gaat om de al eerder genoemde liefdevolle relatie met de ander die de waarde van de ander voor jou bepaald. Een onbekende kan heel waardevol voor je worden als je met hem of haar of het in contact komt en de gelegenheid krijgt om de diepe emoties van de ander te ervaren. Je krijgt dan het gevoel. Dit is een prachtig, bijzonder mens.  Ook andersom kan een ex-geliefde een haatreactie oproepen als de scheiding met de nodige onredelijkheid z’n beslag heeft gekregen. Het nu afvallige familielid komt misschien op gelijke hoogte met een onbekende of wordt misschien minder waardevol dan een onbekende. Toch blijft dit allemaal vreemd, want als wij het waardeoordeel van de ander baseren op onze liefdevolle relatie met die ander, dan kunnen we ons dus behoorlijk vergissen. Als het gevoel van liefde overheersend is, kan een objectieve beoordeling van de ander moeilijker worden gemaakt. Ook sluiten we ons dan teveel af van degenen die wij niet kennen. In mijn beschouwing: De dag van het gouden hart, beschrijf ik hoe je een dag per jaar ieder mens dat je ontmoet met een waarde intentie kan benaderen op dezelfde wijze als je een dierbaar familielid benadert. Dit betekent in feite dat we ons minder als individu moeten gaan zien en meer als onderdeel in relatie met de ander. Een toekomstige visie die de zielskracht in verbondenheid kan ontsluiten. In de Boeddhistische visie van de spirituele filosofie is geen plaats voor verstorende emoties zoals gehechtheid, boosheid of onwetendheid. We moeten misschien als mens helemaal geen waardeoordelen meer uitspreken als het gaat om levende entiteiten. Alleen de entiteit die ons ziek kan maken en of ons bedreigt in uitroeiing mag vernietigd worden. Of een dier gedood mag worden als noodzakelijk voedsel is eigenlijk een retorische vraag, want wanneer is dat noodzakelijk in onze maatschappij met al z’n technische mogelijkheden van genetische engineering  en nieuwe methodes van verrijkt plantaardig eiwitrijk voedsel. Mens en dier, vogel of olifant wij zijn hier op aarde om ons bestaan te respecteren en te ondersteunen. Ik ben jou en jij bent mij. Wij zijn zij, met ons erbij.

J.J.v.Verre.

Literatuur:- *Uit: Quest, De 7 slimste dieren en een heel dom beest,

                      Paul Serail, 20-8-2021.

                  - De dag van het gouden hart, J.J.v.Verre, Spirituele filosofie,     

                    4-4-2010

 

De werkelijkheid voorbij het denken.

-Het denken houdt op te denken, dat ik de denker was-


In het evolutionaire denken kunnen we een aantal fasen onderscheiden.
Ten eerste het denken vanuit de groep,familie of staat. Zoals in de antieke wereld van de Grieken. Ten tweede het denken vanuit het ik. Waarbij het moeilijk invoelbaar is om te bedenken hoe het denken niet vanuit het ik moet hebben plaats gevonden.
Ten derde het denken in dualiteiten. Ten vierde het denken zonder dualiteiten. En als bijzondere vorm de werkelijkheid voorbij het denken. Maar dan leven we wel in de vierde fase van de industriële revolutie en wel in de tweede helft van de 21e eeuw

Indien we ons proberen te verplaatsen in de eerste fase , dan is het belang van de leefomgeving groter dan die van het ik en mogelijk dat het ik nog niet als stemmetje aanwezig was. Er zullen in de tijd van de grote Griekse filosofen zeker wel ik gerelateerde denkers zijn geweest, maar voor het grootste deel was dit denken abstract. Ook de waarde van het menselijk leven was ondergeschikt aan het groepsbelang. De individuele doodsangst zal veel zwakker zijn geweest ten opzichte van de teloorgang als familie of staat.
Het denken vanuit het ik heeft zich geleidelijk aan ontwikkelt vanuit de eerdere fase, maar blijft voor het grootste gedeelte toch sterk verbonden met de omgeving en het overleven van de familie.
Mede dankzij de religieuze invloeden, heeft het denken in dualiteiten zich kunnen ontwikkelen. Normen en waarden opgedrongen door kerk en heersers, met de dreiging van hel en vagevuur als je je niet conformeerde aan deze voorschriften. Ook de opkomst van het Humanisme heeft geen verandering gebracht in het duale denken. Pas bij de Westerse revival van de boeddhistische levens filosofie, de New Age beweging ,mindfulness beweging, een cursus in wonderen en dergelijken, wordt het duale denken ter discussie gesteld. We kunnen dan als menselijke entiteit verdraagzamer worden voor onszelf als voor de ander. Het denken gaat weer een beetje terug naar de eerste fase, waarin het denken vanuit de familie of groep centraal stond. Ook heel belangrijk binnen het non duale denken is het feit dat je als mens geen mening hoeft te hebben omtrent zaken waarover discussie bestaat.
Maar wat is nu de werkelijkheid voorbij het denken?
Dit ligt een stuk gecompliceerder dan de eerder genoemde fasen van ons denken. We denken dan niet meer vanuit ons ik, maar we laten ons denken vanuit de multidimensionale werkelijkheid. U zult als lezer nu denken, wat is dat voor een hocus pocus, wat een onzinnig gezwets. Maar laat ik het u proberen uit te leggen.
Wij leven in een door tijd gedomineerde ruimte van donker en licht, van leven en dood, van begin naar einde en proberen tussendoor ook nog onze planeet te redden van zijn cyclische momenten van schijnbare ondergang. Dit zal de huidige mens nooit kunnen redden in de vier dimensionale mindsetting. Vooral ook niet omdat de afhankelijkheid van energiebronnen en economische drijfveren per natie nogal verschilt. Als onze planeet met een stem kon worden bestuurt dan was het gemakkelijker, maar dan nog rijst de vraag of die ene stem wel de goede beslissingen zou nemen. Maar moeten we daarom maar ons denken loslaten?
Ja en nee. We moeten niet denken, maar creëren, niet rede twisten of al onze menselijke prestaties voortkomen uit de een of andere unieke essentie, die wij als individuele entiteit, onze ziel noemen en ons onsterfelijk maakt en ons mensen gelijk stelt met de Goddelijke afstamming. Onze heilige spirit, die ons verheft boven het aardse denken. Misschien is onze echte omringende wereld wel een virtuele wereld en zijn wij mensen maar pionnen in een schaakspel van energetische krachten, die onze planeet in werkelijkheid besturen. Is onze werkelijkheid wel objectief of subjectief of zijn we zo gewend om in een intersubjectieve wereld te leven, afhankelijk van alle individuen om ons heen. Wij zijn als consumerende aardbewoners, bijzondere entiteiten, die wetten, normen, plaatsen en namen vanuit onze fantasie naar een werkelijkheid hebben verheven. Maar we zijn ons niet meer bewust van dit feit en spinnen het wereld wijde web verder uit, maken vele verbindingen en komen naar verloop van tijd in een fase, die je gerust met een virtuele wereld kan vergelijken. Onze werkelijke wereld is virtueel geworden en niemand weet meer precies waar het is mis gegaan. De werkelijkheid voorbij het denken is bewustzijn geworden en met bewustzijn kunnen we alles creëren wat mogelijk is. Voorbij het denken is werkelijkheid de fantasie en is de fantasie de werkelijkheid. Als we een stap verder durven te denken, dan worden we bedacht door het netwerk van informatie wat ons omringt. Of we dan nog vrij denkende wezens zijn is niet relevant, want hoogs waarschijnlijk zijn we die ook nooit geweest. Of wij mensen echt een vrije wil hebben blijft interessant in de discussies tussen neurofysiologen aan de ene kant en filosofen en godsdienstwetenschappers aan de andere zijde.
Uit neurofysiologische studies van onder andere Benjamin Libet(1916-2007) blijkt er bij experimenten een “bewustzijnsvertraging” van een halve seconde te bestaan. Zijn experiment zag er ongeveer als volgt uit: De proefpersoon zag op een oscilloscoop een punt bewegen, zoals de secondewijzer van een klok. De opdracht luidde om zo nu en dan een spontane beweging met de vinger van de rechter hand te maken, zoals het indrukken van een knop. De positie van de stip werd tegelijk elektronisch gemeten. Tevens moest de proefpersoon aangeven op welk moment hij het eerst de aandrang voelde om te gaan reageren. Dit laatste gebeurde door de positie van de stip te onthouden. Deze subjectieve schattingen bleek nu gemiddeld 300 milliseconden later te komen dan de vroegste hersenactiviteit die met behulp van de Readiness Potential van het EEG was gemeten. Omdat het moment waarop men zich de intentie tot handelen bewust wordt, ongeveer 200 milliseconden voor de handeling zelf plaatsvindt, blijft er dus nog wel tijd over om de handeling in het uitvoerstadium te controleren. Dit bijvoorbeeld om deze af te breken of bij te stellen. De conclusie van Libet was: handelen gaat aan denken vooraf. Wij hebben geen vrije wil, we kunnen hooguit ja of nee zeggen tegen de neurologische impulsen die in onze hersenen ontstaan. Zodat dit soort van experimenten zou aantonen dat al onze beslissingen en keuzes al worden genomen, voordat we ons bewust worden van deze keuze en dat onze keuze vrijheid wellicht een illusie is.
Doch om meteen maar de vrije wil over boord te gooien gaat veel filosofen te ver. Zoals het proefschrift van Lieke Asma uit 2018. Overgenomen uit een artikel uit Trouw, geschreven door Petra Modderkolk: Lieke Asma stelt dat neurofysiologische onderzoekers aannames doen omtrent de vrije wil, waar geen goede argumenten voor zijn. Die verkeerde definitie van de vrije wil leidde tot een verkeerde setting van het Libet experiment. In dit experiment worden zaken weggelaten waarover mensen zouden kunnen reflecteren of waar ze intenties over zouden kunnen hebben. Er is geen enkele reden om de knop op een bepaald moment in te drukken. Dat moeten ze totaal spontaan doen. Vervolgens vinden onderzoekers hersenactiviteit en zeggen ze dat de hersenactiviteit de handeling heeft veroorzaakt. Maar er zijn ook geen redenen die de handelingen kunnen veroorzaken. Er blijft geen oorzaak over behalve die hersenactiviteit. De filosofie heeft een ander uitgangspunt voor de vrije wil. Voor een vrije handeling zijn meerdere voorwaarden nodig. Filosofen zeggen: een handeling is vrij als je er een reden voor hebt en redenen tegen elkaar kunt afwegen. In het eerder genoemde experiment van Libet, ontneemt hij zijn proefpersonen de kans om te reflecteren en te handelen op basis van redenen. Libet maakt het onmogelijk om te laten zien dat mensen vrij zijn. Het is niet altijd nodig om een afweging te maken voor een bepaalde handeling. Zelfs als er hersenactiviteit aan een bewuste handeling voorafgaat, sluit dat niet uit dat een bewuste intentie een rol heeft gespeeld.



Onze vrije wil is een illusie van ons ego, die denkt dat hij de bedenker is van ons communicatieve zijn. Wij zijn bedacht door een hogere macht en geen mensenbrein is bij machte om aardse wantoestanden door onze zon veroorzaakt, op een adequate manier op te lossen. Een oplossing in het aardse denken is gebaseerd op het te niet doen van een mogelijke oorzaak, zoals de CO2 uitstoot, maar elke verandering is nooit wederkerig en daarom ligt een oplossing buiten ons denken. Het accepteren van een vernieuwde werkelijkheid en keuzes maken wat we willen behouden en toch gaan verliezen. Meer bomen en groene planten zijn zo wie zo goed voor onze aarde en energie opwekken uit krachtbronnen die geen CO2 uitstoot geven is eigenlijk heel simpel. Alleen de versnippering van ideeën door ons denken veroorzaakt, brengt ons in paniek. We hebben oceanen vol met energetische mogelijkheden, een vurig kloppend hart van onze aarde en de zonnestralen van onze dichtstbijzijnde ster. We zijn als mensen een waterdruppel in de oceaan, nietig en vluchtig, maar oer krachtig in verbondenheid.

De werkelijkheid voorbij het denken. Worden we dan bedacht en wie bedenkt ons dan? Als we ons denken kwijtraken, zijn we dan robots en worden we geprogrammeerd. Blijft er nog een stukje vrije wil over? Of hebben we die nooit gehad? Ik kies nu mijn verlangens niet zelf. Mijn verlangens worden door het bewustzijn aangeboden. Ik ervaar mijn verlangens alleen maar en handel ernaar of niet. Theologen hebben lang gedebatteerd over het mogelijke verband tussen de wil en de ziel. Ze gingen er vanuit dat ieder mens een innerlijke essentie-de ziel- heeft die zijn ware zelf is. Ze gingen er vanuit dat dit zelf verschillende verlangens bezit, zoals het ook liefdevolle entiteiten, auto’s en waardevolle goederen bezit. Ik kies mijn verlangens naar het schijnt op dezelfde manier zoals ik mijn kleding kies en mijn lot wordt bepaald door die keuzes. Als ik voor goede verlangens kies, kom ik in de blauwe hemel en als ik slechte verlangens kies wordt het de doodse hel. Vervolgens rijst de vraag hoe we onze verlangens kiezen. Als we er van uitgaan dat ons bewustzijn verlangens aan de lopende band creëert, die sterker worden en weer afzwakken en geleidelijk weer verdwijnen uit ons bewustzijn. Het bewustzijn dat creëert en wij kiezen onze gedachten uit. Maar doen we dat bewust of wordt er in ons hoofd voor ons gekozen? De werkelijkheid voorbij het denken is het realiseren dat het ik niet de bedenker is van onze gedachten. Of ons, of liever gezegd het bewustzijn lokaal in ons hoofd aanwezig is, of misschien non lokaal is in feite niet belangrijk, want de besturing gebeurt buiten onze wil om en wij zijn in feite beperkte robots, die misschien een ziel hebben. Die ziel is dan meer een soort van code die kan inloggen op het grote netwerk van het intermenselijke bewustzijn.
Ik ben jij, jij bent mij en wij zijn zij met ons erbij.

J.J.v.Verre.


Literatuur:

-Religie en filosofie, Petra Modderkolk, Trouw, 30 juni 2018
-Libet Experiments, The Information Philosopher, solving philosophic problems with the new information philosophy, www.informationphilosopher.com
-Homo Deus, Yuval Noah Harari, uitgeverij Thomas Rap, Amsterdam. ISBN 9789400404540.
-Plaatje overgenomen van ConFront, Coaching & Training, Leeuwarden.

Seks in spiritueel perspectief

“Ik keek niet in de ogen van mijn minnaar. Ik was verloren in
mijn eigen geest; ik had mijn verbeelding nodig om het hoogtepunt te
bereiken. Ik had geen gevoel van samensmelting of iets heiligs. Seks was niet meer dan je in jezelf terugtrekken en klaarkomen”.
- Jessica Graham-


Seks is een wezenlijk onderdeel van het bestaan als menselijke entiteit. Toch wordt het niet direct gekoppeld aan mindfulness of zaken die zich met spirituele ontwikkeling bezig houden. Dat is aan een kant jammer, omdat de seks zich evenals zijn beoefenaar probeert te verschuilen in de leegte der stenen, in het spel der fantasieën en het afgescheiden luisteren naar de stem van begeerte. Seks is de emotionele vlam van lusten, van opwinding en van het opnieuw zoeken naar volledige bevrediging. Seks is het eenzame, het soms verslavende, ongebreidelde, maar soms ook hopeloze aanhangsel van de vele facetten van de liefde. Maar seks is geen liefde en liefde geen seks, maar beide zijn nauw verwant aan elkaar wat betreft het voortbestaan van de hoeksteen van de samenleving, maar kent allang geen gender specificiteit meer. Seks heeft zich afgescheiden van zijn primaire taak en is de boer op gegaan in tal van vermommingen. Tal van speeltjes, pillen, poppen, pornofilms en verhalen zijn bedacht om de ontlading van de seksuele spanning te vergemakkelijken. Masturberen is een belangrijke vorm van seks, die uiteindelijk alleen is gericht op het orgasme. Het is cyclische vorm in vier fasen, opwinding, plateau, orgasme en ontspanning. Hierbij wordt door de fantasie en of prikkeling van sensibele centra in de hersenen, het orgasme opgewekt en komen de liefdeshormonen, zoals endorfine, oxytocine en dopamine komen vrij. De endorfine heeft een relaxed effect en geeft een gevoel van gelukzaligheid. Oxytocine, het knuffelhormoon, geeft gevoelens van liefde en verbondenheid, maar geeft ook ontspanning. En de dopamine zorgt ervoor dat klaarkomen wat verslavend werkt.
Is er eigenlijk nog plaats voor seks met een liefdes bewustzijn? Bestaat er eigenlijk wel een vorm van spirituele seks en wat moet ik me dan daarbij voorstellen? Bestaat er een verschil tussen de liefde bedrijven en neuken??

Recent las ik het boek van Jessica Grahem: Mindful&mind blowing seks. Dit boek is een aanrader voor iedereen, die zich wel eens afvraagt of de beleving van seks niet te veel wordt overschaduwd door de emotionele vlam der lusten, zoekend naar volledige bevrediging. Bij mindful seks gaat het niet alleen om de bestemming te bereiken, maar meer om van de reis te genieten. Door meditatie oefeningen wordt een perspectief geboden, dat verbondenheid met een partner intensiveert, maar ook de eigen seksualiteit verkent door te luisteren naar de signalen uit ons eigen lichaam. Mindful masturbatie, speeltjes, bdsm, porno, alles kan worden geïntegreerd tot een betere seks beleving. Dit boek is zeker geen soft mindfulness verhaal, maar een boodschap voor een ieder die zijn beleving van dit leven wil belonen met een hoger cijfer.
Als je jong bent is seks heel gewoon, in het begin heel spannend en zelfs zo spannend als man, dat je te snel klaarkomt en niet kan genieten van de seksuele reis. Als je lange tijd dezelfde partner hebt kan seks ontaarden in een soort van sleur en als je ouder bent wordt seks weer bijzonder, iets mysterieus, iets wat ik in deze beschouwing wil uitleggen.
Mindful seks heeft te maken met spiritueel ontwaken. Maar om volledig te kunnen ontwaken moeten we dit ontwaken integreren met alle deelgebieden uit ons leven, waaronder seks. Ontwaken is begrijpen dat we meer zijn dan ons denken en onze emoties. Ontwaken is een proces waarbij je aandacht intuïtief verlegt van buiten jezelf naar binnen. Je probeert te denken in oplossingen en conformeer je niet aan duale opvattingen, laat een mening je niet opgedrongen worden. Je hoeft niet te kiezen. Je hoeft niet altijd een mening te hebben. Zodat je lichaam en geest beter in balans komen en je ook echt leert om van jezelf te houden. Spiritueel ontwaken gaat gepaard met grote, innerlijke veranderingen. Maar deze veranderingen kunnen ook veel verwarring gaan veroorzaken. Je zult oude ideeën moeten vervangen door nieuwe. Je zult deze transformatie soms snel, soms geleidelijk ondergaan, maar er komen momenten van protest van je ego. Soms wil je ego weer je oude ik gestalte geven en je laten inzien dat je een verkeerde keuze hebt gemaakt. Je kunt alleen maar ruimte maken voor nieuwe denkbeelden als de oude beeldenstorm is gaan liggen. Waar je transformatie toe leidt, is nooit voorspelbaar. Maar het leren houden van jezelf en het volledig accepteren wie je bent, is wezenlijk. Want alleen dan kan je in liefde de ander ontmoeten.
Maar hoe weet iemand nu dat hij of zij of gender vrij, spiritueel aan het ontwaken is geslagen? Je kunt hiervoor de 10 Spiritual Awakening Symptoms raadplegen:
- Het gevoel dat je leven voorgoed is veranderd
- Onzekerheid en verwarring
- Nieuwe dingen doen, welke je vroeger nooit deed.
- Je ervaart gevoelens van eenzaamheid.
- Je empathisch vermogen is versterkt.
- Je bent sensitiever geworden. Je intuïtie is verstrekt. Je derde oog gaat open.
- Jezelf afvragen wat het doel in je leven is. Waarom je op deze planeet bent.
- Op zoek naar waarheid en spirituele zelfontplooiing
- Het frequenter ervaren van synchroniciteit. Van synchroniciteit is sprake wanneer twee of meer gebeurtenissen min of meer tegelijkertijd optreden in een voor de betrokkene zinvol verband, dat niet noodzakelijk als causaal wordt ervaren. Eenvoudig gezegd: je ervaart het als "meer dan gewoon toeval"; omdat de twee gebeurtenissen voor jou met elkaar te maken schijnen te hebben, maar niet zo dat het ene het andere heeft voortgebracht.
- Periodes van angst en depressie meemaken.
Andere veranderingen die kunnen optreden zijn de volgende: Je hecht minder waarde aan de materie, je eetpatroon verandert, je zorgt beter voor je lichaam, je wordt gevoeliger voor de invloed van de maan, je zoekt vaker de natuur op. In de natuur ga je intuïtief aanvoelen dat bomen ook een energie uitstralen en een bepaalde trillingsfrequentie bezitten. Alles in en om ons heen bestaat uit energie, vibrerend in de verschillende dimensies. Maar wij zijn als entiteit verbonden met dit energetische netwerk en ons bewustzijn is daar een onderdeel van. Als we dit energetisch netwerk God zouden noemen, dan zijn wij de goddelijke partikeltjes op aarde.
Een ander hulpmiddel dat we kunnen gebruiken om los te komen van het idee dat wij onze gedachten zijn, is meditatie. Meditatie is zijn in het hier en nu. Bij meditatie denk je zonder dualiteiten, of denk je helemaal niet, luister je naar je lichaam, probeer je te ontspannen en probeer je tot je diepe wezen, tot jouw ware kern te komen. Door deze oefeningen is het gemakkelijker om te ontwaken uit de dominantie van ons ego en ons te verbinden met het multidimensionale veld van energie, waarbij we onze trillingsfrequentie kunnen aanpassen, evenals een verhoogde mate van coherentie,leidend tot een transcendent bewustzijn.

Seks in spiritueel perspectief is niet zomaar een boodschap, maar een keuze mogelijkheid. Het is de keuze van willen ontwaken uit de droom van illusie. En onze beleving van seks kan hierbij worden verrijkt. Of die seks nu beter wordt of slechter is niet opportuun, maar dat ie oprechter zal worden staat vast. Als we onszelf voorhouden dat we niet onze gedachten zijn, kunnen we gemakkelijker expressie geven aan onze intieme wensen en onze partner duidelijk maken, wat we nu echt willen. Passionele verlangens blijven verlangens en de liefde bedrijven of neuken is enkel een verschil in expressie van de vorm. De vorm is onze elementaire verbondenheid.
Ik ben jij, jij bent mij en wij zijn zij met ons erbij.

J.J.v.Verre.

Literatuur:
-Mindful en mind blowing seks, Jessica Grahem, Uitgeverij Ankh Hermes,ISBN: 9789020214987.e-book:9789020214994.
-The Spiritual Awakening Process, Luna & Sol, e-book: ISBN:9781370002900.

De man in het donker

-De man in het donker ziet hen die in het licht staan-

Ik zie de man in het donker, een centrale entiteit op deze planeet. Hij weet dat alles wat er zich voor zijn ogen afspeelt voor hem is bedoeld. Het waarnaar hij kijkt is het levensspel, gespeeld door echte mensen en echte dieren met echte bomen en struiken. Hij hoeft nog niet te applaudisseren, want deze voorstelling is nog lang niet afgelopen. De lange man voor hem en de ietwat gezette vrouw naast hem zijn beide onderdelen van het spel der ontmoetingen. Ik fluisterde je naam en dacht aan de mooie dingen uit mijn jeugd, mijn vertrouwde ouders en mijn eerste liefde. De wind blaast nieuwe herinneringen aan mij voorbij, terwijl het licht mijn waarneming verblindt. Wie zijn zij die mij uit mijn slaap houden, die mij in slaap brengen of die zorgen dat ik nimmer wil gaan slapen? Wie zijn mijn ontmoetingen en wat willen zij van mij?? Ik luister naar de stem in mij en verwacht geen direct antwoord. Twijfel, angst, onzekerheid en jaloezie zijn alternerende gedachten die mijn bestaan doorkruisen. Maar het doel van mijn leven is het zoeken naar en vinden van liefde. Het ultieme gevoel van vrede en veiligheid, dat mijn zijn zich herinnert, zodat niets meer mijzelf kan raken.
Mijn zelf zoekt zijn identiteit in verwondering en geniet van de momenten dat mijn denken niet denkt, mijn onderscheidingsvermogen niet ziet en mijn geleerdheid niets weet. Het podium wordt verlicht door mijn aandacht en alle spelers spelen voor mij. Ik ben de spin in het web, de spil waar alles omdraait, de kijker, de lezer, de toeschouwer. Maar ook de slaper, de eter en de tovenaar. Ik betover mezelf door mijn denken, die gedachten oproept van keuzes maken, van een mening hebben en van meerdere duale denkbeelden, zoals goed en kwaad of mooi en lelijk. Ik verslik me in deze gedachtes en zonder mezelf af in leegte, waarin niets moet, maar alles mag. Alles is goed zoals het is, het is zoals het is, het wordt nooit anders dan het is en het is noch goed of kwaad, noch mooi of lelijk. Is deze leegte dan niet armoedig in je gedachten? Nee, want die leegte is dat alles wat is!!En meer dan alles wat is, is er niet. Alles wat meer zou kunnen zijn, wordt door je denken bedacht en knokt voor een plaats in je hoofd. Deze illusies verkleden zich als de werkelijkheid en treden op de voorgrond als bezit, geldingsdrang of macht willen uitoefenen.Het ego laat je tal van mogelijkheden zien waarvan het weet dat je daar gevoelig voor bent. Het is ook goed dat je ego bestaat, omdat alleen door zijn tegenkracht een ultieme overwinning op jezelf mogelijk is. Alles wat er in jouw omgeving gebeurt is voor jou bestemt en leert je de weg naar verlichting. Het pad dat we moeten bewandelen is kronkelig, onverlicht en met kuilen en verraderlijke boomwortels die ons willen tackelen. Maar het doel dat we willen bereiken is zo belangrijk, want het laat ons transformeren naar een andere ik. Een vernieuwde entiteit, die in de spiegel nog lijkt op ons vroegere spiegelbeeld, maar waarvan onze mind setting compleet is veranderd en zelfs ons DNA een transmutatie heeft ondergaan. Je bent dan wie je wil zijn en vergeten wie je was. Het podium van begeerde lusten, van uitgesproken denkbeelden en van vergaarde trots is niet meer. Ik ben wie ik ben en niet wie ik denk dat ik ben. Ik ben liefde en verdraagzaamheid. Liefde voor de wereld en verdraagzaam voor mezelf, om te kunnen zijn wie ik ben.

Ik knipper met mijn ogen en geniet van het spektakel om mij heen. Woorden van woede zoeken mijn angst en woorden van angst zoeken mijn woede, maar zij vinden niets, want er is leegte. De leegte die mijn ziel ontroert is de liefde voor de schepping en vrede voor het leven die de goddelijke vonk heeft ontstoken. Liefde zonder voorwaarden; oprechte liefde is onnoembaar, onbeschrijfbaar, alles omvattend en blijft broos. Het moet worden gekoesterd, want op een dag is ie plotseling verdwenen. Verdwenen in de spelonken van ons onbegrip. Maar we kunnen alleen de mooie gedachten bewaren in herinnering en hopen dat door onze reïncarnatie en samsara die liefde herkenbaar blijft. Ik heb mezelf gevonden in de goddelijke wijsheid van het zijn. Ik kijk naar het spel dat voor mij is bestemd en geniet en lach. Niet luid en aanstekelijk, maar ietwat ingetogen, want ook andermans verdriet is voor mij bestemd en ik wil niemand de indruk geven uitgelachen te worden. Wie ben ik??
Ik ben jij en jij bent mij en wij zijn zij met ons erbij.

J.J.v.Verre.

De Kama Sutra

“Inzicht is de sluier van de illusie doorzien en liefde ervaren in een nieuwe werkelijkheid”.


De Kama Sutra(Kamasoetra)is een oude Indiase hindoe tekst, gecomponeerd door Vātsyāyana, een Indiase filosoof, die leefde in de 2e eeuw na Christus. Geschiedkundigen denken dat de Kama Sutra door overleveringen is samengesteld tussen 400 jr. voor en 200 jr. na Christus. Hoewel de huidige vorm pas in de 2e tot 4e eeuw na Christus tot stand is gekomen.
Het wordt in het algemeen beschouwd als het standaardwerk over menselijk seksueel gedrag in de Sanskriet literatuur. Het behandelt tot in details vele onderwerpen op erotisch gebied. Het boek was een handleiding voor (pas)getrouwde stellen om elkaar te ontdekken en plezier te kunnen verschaffen in een tijd waarin de meeste huwelijken nog werden gearrangeerd. Minder romantiek bestond door deze opgelegde partner keuze en daardoor het plezier van de seks kon verstoren. Het leert de man om de vrouw die hij gehuwd heeft te behagen en zo haar liefde te winnen. Het is grotendeels in proza geschreven met veel ingevoegde poëzie verzen.
Kama, wat een van de vier doelen van het Hindoe leven is, betekent begeerte en sutra betekent letterlijk draad of lijn, die dingen bij elkaar houdt. Het richt zich op beeldspraak of zinnebeeldige uitleg in korte, bondige regels. In tegenstelling tot onze westerse opvattingen, is de Kama Soetra niet uitsluitend een handleiding voor seksuele erotiek. Het is meer een leidraad voor een deugdzaam en minzaam leven dat de aard van liefde en gezinsleven en andere aspecten met betrekking tot een harmonieus en gelukkig leven bespreekt. Het stimuleert creativiteit en handelt voor het grootste deel omtrent de filosofie en theorie van liefde, wat dit verlangen teweegbrengt, wat het ondersteunt en hoe en wanneer het goed of slecht is.

-- Een 19e-eeuwse illustratie uit de Kamasutra--

De Kamasutra bevat 36 hoofdstukken in zeven delen:

1.Inleiding(5 hoofdstukken) over liefde in het algemeen, de plaats ervan in het leven en een indeling in soorten vrouwen.
2.Over de seksuele eenwording(10 hoofdstukken), een diepgaande verhandeling over diverse seksuele technieken, van kussen via voorspel naar orgasme. Verder onder andere seksuele houdingen(standjes) en trio’s.
3.Over hoe een vrouw te krijgen(5 hoofdstukken), hofmakerij en huwelijk.
4.Over een echtgenote(2 hoofdstukken), hoe gedraagt zij zich.
5.Over de vrouwen van anderen(6 hoofdstukken), over verleiding.
6.Over courtisanes(6 hoofdstukken).
7.Over manieren zichzelf aantrekkelijk te maken voor anderen(2 hoofdstukken).

Ook de Boeddha onderwees een Kama Sutra, gedateerd naar de 4e eeuw BC. Daarin gaat het niet over hoe plezier te verkrijgen, maar over hoe deze zoektocht tot zowel plezier als ongeluk leidt en dat men het zinnelijk genot daarom beter kan vermijden, om zich sterker te kunnen richten op de zoektocht naar het Nirwana.

Kama, het bevredigen van sensuele begeerte. Het wordt gezien als een van de vier levensdoelen (de zogenaamde "purusartha's"). Kama is het doel van ervaring met de eerste vijf van de zes zintuigen: het fysieke lichaam, de tong, de neus, de oren en de ogen. Het verwijst naar het willen ervaren van sensueel plezierige of aangename gevoelens door (ten minste) een van deze vijf zintuigen. Voor begeerte in het algemeen wordt het woord “tanha” gebruikt. Dit verwijst naar alle soorten begeerte, gericht op alle zes de zintuigen, dus ook daarbij de geest.

De andere drie “purusartha’s” zijn Artha(rijkdom), Dharma(deugd, gerechtigheid) en Moksha(bevrijding). In de vroege Veda’s was er sprake van drie doelen, de trivarga. Pas in de Upanishads werd moksha toegevoegd tot de purushartha of caturvarga. De Upanishads betekenden een omwenteling waarmee het belang afnam van de deva's, de vedische goden. Brahman en Atman werden centrale begrippen en daarnaast kwam de nadruk vanaf dan te liggen op het lijden en het ontsnappen aan samsara , de cyclus van dood en wedergeboorte die afhankelijk is van karma.

Seksualiteit is een bijzondere vorm van expressie die we moeten ontwikkelen en koesteren in zijn steeds weer unieke setting. Deze vorm van kunst voert het lichaam en geest naar orgasme en voedt de ziel met spirituele rust. Het scheppen van deze erotische kunst mag nooit ontaarden tot sleur, want dan worden lichaam en geest verneukt en vindt onze ziel geen berusting.

Liefde zonder voorwaarden

ik leef zonder verleden
ik denk zonder toekomst

ik ben zonder vrezen
ik wandel zonder richting

ik luister zonder horen
ik zie zonder woorden

ik verlang naar liefde
zonder voorwaarden


J.J.v.Verre.


Literatuur:

-Wikipedia, Kamasutra
-Kama Sutra, Vatsyayana/ Richard Francis Burton,published by Musaicum,2017,ISBN 978-80-272-3692-3
-Kama Sutra, Deepak Chopra, Virgin Books,2006,ISBN 1852273704.
.

Aging, plastische kaders van sterfelijkheid.

Een mens zou willen sterven, niet uit moed of omdat hij ongelukkig is,
maar alleen al uit verveling, om niet telkens weer hetzelfde te moeten doen.
--Francis Bacon--

Een mens heeft door de eeuwen al gedroomd van een eeuwige jeugd en onsterfelijkheid. Uit de bijbel weten we dat Adam en Eva bij de verdrijving uit het paradijs worden veroordeeld tot sterfelijkheid. Goden en godinnen zijn onsterfelijk, maar eigenlijk zijn de Griekse en Romeinse goden verdampt in de geschiedenis, opgelost in het veranderde denken. Tegenwoordig bedoelen we met onsterfelijkheid, dat je niet meer kan sterven door een natuurlijke dood. Het stoppen of sterk vertragen van de veroudering, door het proces van veroudering te zien als een degeneratieve aandoening, die niet persé irreversibel hoeft te zijn. Pillen, zalfjes en kruiden hebben in het verleden al van veel goed gelovigen de beurzen lichter gemaakt, omdat je graag wil geloven in de eeuwige jeugd. Nu staat ons een wetenschappelijke doorbraak te wachten, die het proces van veroudering heeft ontleed en nu begonnen is om daadwerkelijk met een medicamenteuze therapie de resultaten te vervolgen in een clinical trial.
Wat is veroudering eigenlijk? Een van de definities van veroudering is: verandering van cellen en organismen als functie van de tijd. Uit Wikipedia: De biologische veroudering slaat op de gevolgen van het ouder worden voor het menselijk lichaam en hersenfunctie. Dit komt door geleidelijke veranderingen in het DNA. Hierbij wordt nog een onderscheid gemaakt tussen een normale veroudering en een pathologische veroudering, die tot uiting komt in ouderdom gerelateerde ziekten. Symptomen van een biologische veroudering zijn: botontkalking ,vermindering van spiermassa, gewrichtsproblemen en verslechtering van de visus en gehoor, door degeneratieve processen. Ook binnen de hersenen treden veranderingen op in de vorm van neuraal verlies, dat zich uit in verminderd cognitief functioneren. Sommige mensen blijken minder gevoelig te zijn voor het verkrijgen van ouderdomsziekten en de symptomen van vroegtijdige veroudering dan anderen. Deze succesvolle veroudering heeft drie belangrijke componenten:

-weinig voorkomen van typische ouderdomsziekten of handicaps.
-goede mentale en lichamelijke conditie
-grote activiteit in het dagelijks leven.

Om te begrijpen wat veroudering precies betekent moeten we de cel induiken en begrijpen welke processen zich daar afspelen. Het cytoplasma van een gezonde cel is helder en transparant, die van een oude cel is donker en zit vol met vuil. De lysosomen in de cel ruimen het cellulaire afval op door autofagie. Maar wanneer houdt de cel op om zichzelf te herstellen? Bij ratten leerde men dat cellen dubbel zo lang in leven bleven met de nodige voedingsstoffen, maar met de helft van de dagelijkse calorieën. Elke cel bevat honderden en soms duizenden mitochondriën om alle radertjes op moleculair niveau aan te drijven. Elke mitochondrium bevat een hele verzameling rotatiemotortjes. Deze motortjes leveren het energierijke molecule, ATP af. Het is de ultieme brandstof voor onze cellulaire verbranding. Soms wordt er geen ATP gevormd, maar vormen de O2-moleculen zich tot oxidanten of vrije radicalen. Deze vrije radicalen beschadigen ons DNA, dit kan het begin van veroudering of kwaadaardige cel ontsporing initiëren. Cellen die als gevolg van schade minder goed functioneren, moeten door het lichaam worden opgeruimd of gerepareerd. Maar door verandering in het DNA lukt dat beide niet. Deze niet goed functionerende cellen worden senescente cellen genoemd. Een ander nadelig fenomeen is dat die senescente cellen een heel scala aan eiwitten produceren, die weer verschillende ontstekingsreacties veroorzaken. Ouderdomsziekten en kwaadaardige ontstekingen zijn daar het gevolg van. De wetenschap verdiept zich nu in de vraagstelling: Hoe kunnen deze cellen worden opgeruimd?

De cognitieve veroudering, de veranderingen in cognitieve functies, zoals geheugenfuncties, die voortkomen uit veranderingen van hersenfunctie bij het ouder worden. Binnen het biologisch onderzoek naar veroudering vormt het moleculaire-biologisch onderzoek naar genetische aspecten van ouderdom een belangrijk onderdeel. Een deel van dit onderzoek richt zich op studies van het genoom van zeer oude mensen(100-plussers).Verder probeert men via dier experimenteel onderzoek, bijvoorbeeld door het kweken van mutante muizenkolonies, te ontdekken of fouten in het herstel of transcriptie van DNA, een mechanisme is dat een verschijnsel van vroegtijdige veroudering kan verklaren.
Als een van de externe oorzaken van cel- en DNA-beschadiging wordt de productie van zuurstof-gebaseerde vrije radicalen genoemd. Vrije radicalen zijn ook betrokken bij bepaalde processen van signaaloverdracht in het zenuwstelsel. Antioxidanten zouden een bescherming kunnen bieden tegen het negatieve effect van die vrij radicalen.
Een andere biologische oorzaak zou te maken kunnen hebben met het verkorten van de telomeer lengte na elke celdeling. Kortere telomeren zouden een mechanisme in gang zetten dat vermeerdering van cellen tegengaat. Of verkorting van de telomeer lengte een primaire oorzaak is van veroudering of een secundair verschijnsel is nog niet zeker.
Een ander deel van studies houdt zich bezig met de rol van het dieet. Calorie beperking gecombineerd met voldoende mineralen en voedingsstoffen zou het aantal vrije radicalen beperken. De biologische effecten van zo’n dieet worden nu in klinische trials onderzocht.

Tevens zijn er een aantal medicamenten die in een trial vorm worden onderzocht. Via dierexperimenteel onderzoek zijn er een aantal middelen gevonden, die bij muizen, honden enz. de levensduur aanzienlijk kunnen verlengen. Het geneesmiddel Proxofim, (gebruikt in de kanker therapie),kan bij muizen de levensduur verlengen en oudere muizen weer eigenschappen van jonge muizen geven. Rapamycine bij honden( een middel dat wordt gebruikt om de afstotingsverschijnselen van getransplanteerde organen tegen te gaan).Bij een lagere dosering zou het effect te vergelijken zijn met calorie beperking. Everolimus werkt als de Rapamycine. Het gaat de achteruitgang van het immuunsysteem met de leeftijd tegen. Het effect van Metformine bij patiënten met diabetes mellitus, die vertraging van veroudering geeft .Ook het triple receptor drug(GLP-1/GIP/Glucagon) gebruikt bij de behandeling van diabetes mellitus zou een rol kunnen spelen bij het vertragen van veroudering en geheugen verlies. Simvastatine, een cholesterolsynthese remmer, heeft anti- inflammatoire eigenschappen in de macrofagen via de up regulatie van een atheroprotectieve transcriptie factor, de Kruppel-like factor 2. Resveratrol, een potente antioxidant met anti-inflammatoire en immuun stimulerende eigen schappen. Toegevoegd aan oudere huidcellen zou het de UV-schade kunnen herstellen en huidcel veroudering kunnen tegengaan. Het zou ook de telomeer lengte van die oudere cellen kunnen verlengen. Een aantal studies zijn lopende, opgezet door firma’s die huidproducten verkopen. Ook de immuun therapie die bij de behandeling van kanker voor een doorbraak kan zorgen, kan ook processen van veroudering vertragen en misschien zelfs tot verjonging leiden.

We zullen de komende jaren moeten afwachten hoe snel de resultaten van bovengenoemde studies tot directe therapeutische mogelijkheden gaan behoren. De vraag die we ons moeten stellen is de volgende: Willen we dit allemaal wel of gebeurt het gewoon??En wat zijn de maatschappelijke consequenties? Wie mag wel en wie mag niet van deze nieuwe therapie profiteren? Tot welke leeftijd moeten we dan blijven doorwerken als we 120 jaar of misschien ouder kunnen worden. Of worden er misschien in het meest angstige scenario supermensen geselecteerd, die de “gewone mensheid” gaan domineren en met robotachtige eigenschappen de wereldmacht naar zich toetrekken?
De steeds ingewikkelder wordende maatschappij kiest een weg die is geplaveid door het denken. Helaas zullen steeds meer individuen moeten afhaken omdat zij de snelheid van verandering niet kunnen bijbenen. Dit zal zich vertalen in meer burn-out en andere signalen die aangeven dat een deel van het menselijk ras nog niet rijp is voor de evolutionaire versnelling.

De spirituele filosofie bezint zich op een keuze waarvoor het zich geplaatst ziet. Het zal zich nog sterker moeten inzetten voor het zijn en niet voor het denken. Het denken is een hele belangrijke menselijke eigenschap, maar wie we zijn zonder ons denken is gerelateerd aan empathie, liefde, verdraagzaamheid en geluk. Het zijn de steunpilaren van onze menselijke aanwezigheid op aarde. Want alles dat bedacht kan worden zal er eerdaags zijn en deze toverkunst is niet ongedaan te maken. Het vertragen van veroudering is door de eeuwen heen een toverwoord geweest, maar nu een reële optie. Ik ben jij, jij bent mij en wij zijn zij met ons erbij.

J.J.v.Verre.

Literatuur:
-Wikipedia: Veroudering
-Eindeloos leven, de zonderlinge wetenschap van onsterfelijkheid, Jonathan Weiner, Nieuw Amsterdam Uitgevers.
-Tijdschrift Aging, Volume 10, issues 1 t/m 5.

Tijd en eeuwigheid in Harscamp

- De Heershoeve, winter 1978/'79 -


Warme sterrenregen in de versteende nacht. De koude die de sloten had gedicht en de weilanden gewit in de weerspiegeling van het gele maanlicht. Geen geluid van weidende koeien meer, geen verstoring van de artillerie. De Heersweg was anders dan in de donkere nachten, nu een glimmend pad tussen de bevroren sloten. Het geluid van overvliegende winterganzen en in de verte het doppler effect van een opgevoerde bromfiets. Het jaareinde was onverstoord overgegaan in de nieuwe code, die door telling van 1 bovenop de oude code kon worden onthouden. De maand januari was het cyclische begin van elk nieuw jaar, zodat we de tijd beter kunnen begrijpen in zijn vertrouwde jasje. Mijn tijd, onze tijd, maar is het ook de tijd?? Bestaat de tijd eigenlijk wel? Als we alleen in het nu leven is er geen tijd. Wij zijn de denker en daardoor de bedenker van de tijd. Over de tijdsmeting, die goed te definiëren is, kunnen we begrijpen wat de grootheden betekenen. Jaar, maand, week, dag, uur, seconde allen grootheden met begrijpelijke betekenis. Allen herleidbaar tot zichtbare voorbeelden. Alleen het schrikkeljaar is een meetkundige correctie. Ik kijk ietwat verkleumd naar de heldere sterrenhemel en denk na over het nu en de eeuwigheid.
Uit: Het boek van de eeuwigheid.

-Stilte en leegte alom.
-Het volledige Niets.
-Tijd bestaat niet.

-Het grenzeloze.

-De eeuwigheid.

-Geen licht en geen duisternis.
-Geen leven en geen dood.
-Geen goed en geen kwaad.
-Geen begin en geen einde.

-De eeuwigheid.

-Er is slechts ruimte.
-De stille, lege ruimte.
-De zuivere, onberoerde ruimte die in zijn onmetelijkheid de eeuwigheid omvat.

-Door schier toeval?
-Onvoorzien en niet waarneembaar vindt er een minimale afwijking plaats in het kleinste deeltje van de ruimte.
-In vergelijking met dit allerkleinste is een “atoom” iets reusachtig.

-Een onvoorstelbaar kort moment vibreert het.
-Is het wel een vibratie?
-Het is zo kort, zo klein, zo teer, zo onmeetbaar.

-Maar hiermee is de tijd geboren.

-Stilte keert weer.
-Ledigheid.
-Niets.

-Behalve dan dit ene, onmeetbare element.
-Tijd.

-Hoe lang?
-Hoeveel"tijd" zal er verstrijken na deze niet te meten,allerkleinste vibratie?
-Zal het zich nog eens herhalen?
-Is er iets verkeerds gebeurd?
-Was het toeval?

De eeuwigheid die slechts een onmeetbaar kleine vibratie nodig had om tot tijd, tot beweging, tot leven, tot schepping en tot liefde te geraken.

Ik luister naar de woorden van een spiritueel leraar, die de tijd benoemt als een illusie van de som van nu momenten. Alles wat werkelijk bestaat, bestaat nu, leeft nu, is nu. Buiten het nu is er niets. Verleden is een geschiedkundige overlevering van het collectieve denken en toekomst is een mogelijke extrapolatie van ideeën uit het heden.
Het dwarrelt in mijn hoofd en ik keer terug naar het nu en staar in de vrieslucht naar de gele maan en de koude sterrenhemel. Even wist ik hoe het leven zijn geheimen had ontvouwen, maar nu ben ik weer terug in de verwondering en voel me daar toch prettiger bij. We zijn hier om te leven, te beleven, te respecteren en te geloven dat alles wat zichtbaar is bestaat en alles wat onzichtbaar is zich gemakkelijk aan het nu onttrekt door zijn ongeloofwaardige bestaansrecht. De discussie omtrent vragen die de toekomst dramatisch kunnen veranderen, zoals het kopen van beter en langer leven is een lastige, maar wel een mijlpaal in de menselijke geschiedenis. Hoewel ook deze noviteiten niet kunnen verhinderen dat wij toch dood moeten gaan om het cyclische gedrag van de natuur completerend te kunnen maken. Het leven na de dood of is dood echt een einde van ons bewustzijn of…………….. gaat ons leven gewoon door in een andere dimensie?
Ik ben jij, jij bent mij en wij zijn zij met ons erbij.

J.J.v.Verre.

Literatuur:

-Het boek van de eeuwigheid; Woorden van wijsheid, gegeven door Meester Hatma en opgetekend door Atem. Uitgeverij Kairos, Soest.ISBN 90 70338467/CIP.